خط فقر معیار محاسبه  مالیات کارگران

با تصویب بودجه۱۴۰۲ و رشد ۴۳درصدی مالیات کشور، فشار این مسئله بیشتر بر حقوق بگیران مانند کارمندان و کارگران وارد شده است، چراکه معمولا این اقشار قبل از اینکه پیامک حقوق را دریافت کنند، سهم مالیاتشان را پرداخت می‌کنند.

بر اساس جزئیات لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم که در هیئت دولت تصویب و برای بررسی و تصویب نهایی به مجلس فرستاده شده است، هزینه‌های مهم خانوار ازجمله اجاره مسکن، آموزش و پزشکی از مجموع درآمد فرد کسر و سپس مالیات آن محاسبه‌ می‌شود. برخی رسانه‌ها نوشته اند که با اجرای این رویه جدید، ضمن تحقق عدالت مالیاتی، پیش بینی می‌شود میزان مالیات پرداختی بخش زیادی از حقوق بگیران به ویژه کارگران حتی تا مرز صفر کاسته شود.

اما این مسئله چقدر قابلیت تحقق دارد؟ اگر کمی تأمل کنیم، هوشمندسازی فرایند اخذ مالیات برای خود سازمان امور مالیاتی بسیار مطلوب است، ولی اینکه با چه سازوکاری می‌خواهند هزینه‌های مهم خانوار را از مجموع درآمد فرد کسر و سپس مالیات آن را محاسبه کنند، جای ابهام دارد.

بر اساس تأهل و تعداد فرزندان مالیات دهنده می‌توان برای او معافیت پایه درآمدی در نظر گرفت تا مالیات پرداختی وی با هزینه‌های تأهل و مخارج داشتن فرزند تناسب پیدا کند. این اقدام دولت را‌ می‌توان مشوقی برای امر ازدواج و فرزندآوری نیز در نظر گرفت. بااین حال، هزینه‌های مسکن را چگونه می‌توان محاسبه کرد؟ به ویژه اینکه معمولا صاحب خانه‌ها تلاش می‌کنند از اعلام رقم واقعی اجاره به سازمان مالیات شانه خالی کنند تا مجبور به پرداخت مالیات نشوند.

پیشنهاد می‌شود برای اجرای مساعد معافیت مالیاتی کارگران و حقوق بگیران دستگاه‌ها و مراجع رسمی، رقمی را به عنوان خط فقر در نظر بگیرند و همان را معیار معافیت‌های مالیاتی قرار دهند. یکی از مطالبات اقشار کارگری و حقوق بگیر این است که سقف معافیت مالیاتی به خط فقر یا همان سبد معیشت خانوار برسد. هم اکنون کارانه نجومی برخی پزشکان و مزایای شغلی مشاغل خاص مثل اعضای هیئت علمی دانشگاه از مالیات مصون است.

قشر حقوق بگیر از این قضیه گله‌مند و معتقد است این عدالت نیست که افراد پردرآمد از مالیات معاف باشند یا مالیات صوری و کم بپردازند، ولی کارگر و بازنشسته‌ای که نصف خط فقر حقوق می‌گیرد، پیش از دریافت حقوقش مالیات بدهد.

وقتی کارانه نجومی پزشکان و دریافتی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها از مالیات معاف است، چرا یک کارگر که کمی بیشتر از حداقل دستمزد حقوق می‌گیرد، باید ۱۰ یا ۱۵درصد سقف معافیت را به دولت مالیات بدهد؟ در چنین وضعی است که یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های کارگران، اصلاح نظام مالیاتی کشور به شیوه‌ای اساسی است تا سقف معافیت مالیات بر درآمد به اندازه خط فقر یا همان سبد معیشت افزایش یابد و سهم مالیات بر ثروت به گونه‌ای عادلانه افزایش یابد تا افراد برخوردار مالیات بیشتری پرداخت کنند.